Demans, yaklaşık on yaşlı insandan birini etkileme eğiliminde olan bilişsel bir hastalık.
Yakın zamanda yapılan yeni bir araştırma, yaygın enfeksiyonların şiddetli olduğunda kişinin ileriki yaşamlarında demans riskini artırdığını ortaya çıkardı.
Çalışma, Baltimore Boylamsal Yaşlanma Araştırmasına katılan 982 kişiden elde edilen verileri analiz etti.
ENFEKSİYON BEYİN HACMİ KAYBINA YOL AÇIYOR
Araştırmacılar katılımcıların beyin hacmini ve enfeksiyon geçmişini takip ederek altı enfeksiyonun daha fazla beyin hacmi kaybına neden olduğunu buldu.
Grip, herpes virüsleri, üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları, cilt enfeksiyonları ve çeşitli viral enfeksiyonlar demans riskinin daha yüksek olduğu enfeksiyonlar arasındaydı.
Grip ve herpes enfeksiyonları, hafıza için çok önemli olan temporal lobda daha fazla beyin hacmi kaybıyla ilişkilendirildi.
Ekip, İngiltere'de 500 bin kişiden ve Finlandiya'da 270 binden fazla kişiden elde edilen verileri analiz ederek enfeksiyon geçmişinin, yaşamın ilerleyen dönemlerinde Alzheimer hastalığına yakalanma riskinin daha yüksek olmasıyla ilişkili olduğunu buldu.
VASKÜLER DEMANS RİSKİ ARTIYOR
Bu bağlantı özellikle beyne giden kan akışının kısıtlanmasının neden olduğu vasküler demans için güçlüydü.
Enfeksiyon geçmişi olanlarda ayrıca bağışıklıkla ilgili 260 proteinde de değişiklik görüldü.
Bunlardan 35'i özellikle beyin hacmindeki değişikliklerle bağlantılıydı.
Bu çalışma, enfeksiyonları artan demans riskiyle ilişkilendiren ilk çalışma değil.
2023 yılında yürütülen ve yayınlanan bir araştırma, daha önce ciddi bir enfeksiyon nedeniyle hastaneye kaldırılan kişilerin demans tanısı alma olasılığının, ciddi enfeksiyonlar yaşamamış kişilere kıyasla 1,7 kat daha fazla olduğunu ortaya çıkardı.
2021 yılında yapılan ve yayınlanan bir başka araştırmada da benzer bulgulara ulaşıldı.
Diğer çalışmalar enfeksiyonlar ve demans arasında dolaylı bir bağlantı olduğunu, grip ve zona hastalığına karşı aşılamanın demans gelişme riskini azaltmada hayati önem taşıdığını gösterdi.
ARADA NASIL BİR BAĞLANTI VAR?
Bilim insanlarına göre enfeksiyonların demans riskini artırmasının birçok nedeni var.
Şiddetli enfeksiyonlar, uzun süreli hastanede kalma, sepsis ve deliryum gibi bilişsel gerileme ve dolayısıyla demans riskini artıran durumlara yol açıyor.
Aynı zamanda ciddi enfeksiyonlar vücutta sistemik bir inflamatuar ve bağışıklık tepkisine yol açabiliyor ve bu da potansiyel olarak beyni etkileyebiliyor.
Bunun aksine hafif enfeksiyonlar, beyni ve protein ekspresyonunu etkileyerek nörodejenerasyona ve demans gibi nörodejeneratif koşullara yol açabilen bu kadar büyük bir sistemik inflamatuar yanıta neden olmuyor.
